بازگشت به منوی اصلی

مقدمه بر تاريخ علم(جلد سوم - بخش اول)
نگاهي به انديشه‌ٴ علمي در نيمه اول سده‌ٴ چهاردهم

فهرست مطالب‌

 

 

 

 

فصل مقدماتي‌1995 ـ

1. خاطرات (1995) ـ 2. ساختار اين اثر و چگونگي بهره‌گيري از آن (2001) ـ 3. هدف و روح اين اثر (2002) ـ 4. عصر مورد بحث‌: سده‌ٴ چهاردهم (2004) ـ 5. موضوع مورد بحث‌: علم و آموزش (2012) ـ 6. چهار عقيده‌ٴ راهنما (2017) ـ 7. ارزش عملي پژوهش‌هاي تاريخي (2024) ـ 8. اصول انتخاب (2026) ـ 9. مباني كتاب‌شناسي (2026) ـ 10. خطاهاي اين اثر و تصحيح آنها (2027) ـ 11. سپاسگزاري‌ موٴلف (2029)


 

فصل اول‌

بررسي علم و پيش‌رفت فكري در نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌2033 ـ

الف‌. زمينه‌ٴ عمومي (2033) ـ ب‌. زمينه‌ٴ ديني (2033) ـ مسيحيت غربي (2041) ـ كليساي بيزانس (2054) ـ ساير كليساهاي مسيحي شرق (2056) ـ يهود (2058) ـ اسلام (2060) ـ بودايي (2062) ـ دين‌ هندو (2064) ـ ج‌. مترجمان (2064) ـ عربي (2065) ـ فارسي (2067) ـ يوناني (2069) ـ لاتيني (2069) ـ عبري (2072) ـ فرانسه (2073) ـ اسپانيايي (كاستيلي‌) و كاتالونيايي (2074) ـ سانسكريتي‌ (2074) ـ تبتي (2075) ـ نتيجه (2075) ـ د. آموزش و پرورش (2078) ـ قلمرو مسيحيت (2078) ـ ب‌. يهود (2080) ـ ج‌. اسلام (2081) ـ د. خاور دور (2082) ـ ه. زمينه‌ٴ فلسفي و فرهنگي (2083) ـ مسيحيت‌ غربي (2097) ـ مسيحيت شرقي (2109) ـ يهود (2113) ـ اسلام (2118) ـ هندويي (2125) ـ چين (2126) ـ ژاپن (2128) ـ رياضيات و نجوم (2129) ـ مسيحيت غربي (2130) ـ مسيحيت شرقي (2141) ـ يادداشتي در باب حساب‌داري سده‌هاي ميانه در اروپا (2147) ـ يهود (2153) ـ اسلام (2158) ـ هند (2164) ـ چين (2165) ـ ز. فيزيك‌، فن‌آوري‌، و موسيقي (2169) ـ اتحاديه‌هاي صنفي غرب (2184) ـ اتحاديه‌هاي صنفي اسلامي (2185) ـ اصناف در هند (2187) ـ اصناف چين (2188) ـ اصناف‌ ژاپن (2188) ـ اختراعات ويژه (2189) ـ ح‌. شيمي (2200) ـ ط. جغرافيا (2221) ـ الف‌. غرب لاتيني (2221) ـ ب‌. جغرافياي بيزانسي (2242) ـ ج‌. جغرافياي يهودي (2244) ـ د. جغرافياي اسلامي (2245) ـ ه. جغرافيا در خاور دور (2250) ـ ي‌. تاريخ طبيعي (2254) ـ بررسي جغرافيايي (2255) ـ مسيحيت‌ لاتيني (2255) ـ بيزانس (2256) ـ ارمنستان (2257) ـ يهود (2257) ـ اسلام (2257) ـ چين (2260) ـ موضوع‌هاي ويژه (2261) ـ سلسله‌ٴ نخست‌: كاني‌ها (2264) ـ سلسله‌ٴ دوم‌: گياهان (2274) ـ سلسله سوم‌: جانوران (2287) ـ يادداشت راجع به بازداري در چين كهن از دكتر هومِل (2289) ـ و. پزشكي (2297) ـ الف‌. بررسي جغرافيايي (2299) ـ ب‌. مسيحيت شرقي (2311) ـ ج‌. يهوديان غربي (2314) ـ د. يهوديان‌ شرقي (2317) ـ ه. مسلمانان غربي (2318) ـ و. مسلمانان شرقي (2318) ـ ز. هند و تبت (2321) ـ ح‌. چين (2321) ـ ت‌. ژاپن (2326) ـ بررسي موضوعي (2327) ـ يب‌. تاريخ‌نگاري (2370) ـ

 الف‌. مسيحيت غربي (2371) ـ ب‌. مسيحيت شرقي (2379) ـ ج‌. قلمرو غربي اسلام (2382) ـ د. قلمرو شرقي‌ اسلام (2383) ـ ه. سيلان (2387) ـ و. چين و كره (2387) ـ ز. ژاپن (2389) ـ يج‌. حقوق و جامعه‌شناسي (2390) ـ الف‌. غرب مسيحي (2390) ـ ب‌. قلمرو مسيحيت شرقي (2400) ـ ج‌. يهوديان غربي (2401) ـ د. مسلمانان شرقي (2401) ـ ه. هند و برمه (2402) ـ و. چين (2403) ـ ز. ژاپن (2403) ـ يادداشت‌هاي‌ تكميلي (2403) ـ يد. زبان شناسي (2410) ـ 1. وضع زبان‌شناسي (2410) ـ 2. لاتيني (2413) ـ 3. ايتاليايي (2419) ـ زبان‌هاي شبه جزيره‌ٴ اسپانيا 4 تا 7 (2423) ـ 4. كاستيلي (اسپانيايي‌) (2423) ـ 5. پرونسي (2424) ـ 6. كاتالونيايي (2430) ـ 7. پرتغالي (2432) ـ 8. فرانسه (2433) ـ 9. انگليسي (2439) ـ 10. هلندي (2440) ـ 11. آلماني (2441) ـ 12. اسكانديناوي (2443) ـ 13. يوناني (2444) ـ 14. زبان‌هاي اسلاو (2448) ـ 15. ارمني (2449) ـ 16. گرجي (2449) ـ 17. سرياني (2450) ـ 18. قبطي (2455) ـ 19. اتيوپيايي (2457) ـ 20. عبري (2459) ـ 21. عربي (2468) ـ 22. فارسي (2476) ـ 23. تركي (2479) ـ 24. مغولي (2482) ـ 25. منچو (2483) ـ 26. سانسكريت و پالي (2484) ـ 27. زبان‌هاي دراويدي (2486) ـ 28. تبتي (2488) ـ 29. چيني (2488) ـ 30. كره‌اي (2493) ـ 31. ژاپني (2494) ـ اشارات نهايي (2495)


 

فصل دوم‌

زمينه‌ٴ ديني (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)2497 ـ

الف‌. قلمرو مسيحيت غربي (2497) ـ 2. تبليغات براي جنگ صليبي (2497) ـ 3. محاكمه‌ٴ شهسواران‌ معبد (2500) ـ 4. فرقه‌هاي ديني (2502) ـ 6. آثار انجيلي و مواعظ (2504) ـ 7. دفاعيات‌، به‌ويژه آنچه بر ضد يهود است (2507) ـ 8. انتقاد از كليسا. نخستين مصلحان دربرابر محافظه‌كاران (2515) ـ ب‌. كليساي‌ بيزانس (2522) ـ 10. دفاع از آيين ارتدكس (2522) ـ ج‌. ساير كليساهاي مسيحي شرق (2523) ـ 11. تلاش‌هاي هيئت‌هاي تبليغي (2523) ـ د. يهود (2525) ـ اسرائيل بن سموئيل مغربي (2528) ـ ه. اسلام (2528) ـ و. بودايي (2531) ـ ز. آيين هندو (2534)


 

فصل سوم‌

مترجمان (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌) 2535 ـ

1 ـ الف‌. مترجمان از عربي به لاتيني (2535) ـ 1 ـ ب‌. مترجمان از عربي به كاتالان (2536) ـ 1 ـ ج‌. مترجمان از عربي به عبري (2537) ـ 1 ـ د. مترجمان از عربي به حبشي (2547) ـ 2 ـ الف‌. ترجمه از فارسي به يوناني (2547) ـ 3 ـ الف‌. مترجمان از يوناني به لاتين (2548) ـ 3 ـ ب‌. مترجمان از يوناني به‌ عبري (2557) ـ 4 ـ الف‌. ترجمه از لاتيني به عبري (2558) ـ 4 ـ ب‌. ترجمه از لاتيني به فرانسوي (2561) ـ يادداشت درباب اعمال روميان (2564) ـ 4 ـ ج‌. ترجمه از لاتيني به يوناني (1887) ـ 4 ـ د. ترجمه از لاتيني به ارمني (2568) ـ 5 ـ الف‌. مترجمان از عبري به لاتيني (2570) ـ 6 ـ الف‌. ترجمه از فرانسه به انگليسي (2570) ـ 6 ـ ج‌. ترجمه از فرانسه به ايتاليايي (2572) ـ 7 ـ الف‌. ترجمه از اسپانيايي به‌ لاتيني (2572) ـ 8 ـ الف‌. ترجمه از سانسكريتي به فارسي (2573) ـ 8 ـ ب‌. ترجمه از سانسكريتي به‌ تلوگو (2574) ـ 8 ـ ج‌. مترجمان از سانسكريتي به چيني (2574) ـ تريپيتاكاي چيني (2574) ـ 9 ـ الف‌. ترجمه از تبتي (؟) به مغولي (2577)


 

 

فصل چهارم‌

آموزش و پرورش (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)2579 ـ

الف‌. قلمرو مسيحيت (2579) ـ ايجاد دانشگاه‌هاي تازه (2579) ـ پرپينيان 1350، 1379 (2583) ـ كالج‌هاي آكسفورد و كمبريج (2583) ـ كالج‌هاي آكسفورد (2584) ـ كالج‌هاي كمبريج (2586) ـ كالج‌هاي‌ پاريس (2587) ـ مدارس ابتدايي (2589) ـ خاور دور (2589)


 

فصل پنجم‌

زمينه‌ٴ فلسفي و فرهنگي (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)2591 ـ

الف‌. قلمرو مسيحيت غرب (2591) ـ 1. ايتاليا (2591) ـ 2. اسپانيا (2620) ـ 3. فرانسه (2622) ـ 4. انگلستان (2648) ـ 5. آلمان (2666) ـ الاهيات آلماني (2668) ـ 6. فلاندر (2675) ـ 8. مطالب ديگر (2676) ـ ب‌. مسيحيت شرقي (2677) ـ 1. متكلمان لاتيني بيزانس (2677) ـ 2. هسيكاستيان ضد لاتيني (2681) ـ 3. فيلسوفان ديگر بيزانسي (2683) ـ ج‌. يهود (2683) ـ 1. يهوديان جنوب فرانسه (2683) ـ لاوي بن گرشن (2688) ـ 2. يهوديان اسپانيا (2705) ـ 3. يهوديان ايتاليا (2710) ـ 4. يهوديان شرقي (2711) ـ د. اسلام (2713) ـ 1. يمن (2713) ـ 2. قلمرو مماليك (2714) ـ 3. آناطولي (2718) ـ 4. عراق (2721) ـ 5. ايران (2722) ـ 6. هند اسلامي (2728) ـ ه. هند هندو (2729) ـ و. چين (2729) ـ ز. كره (2730) ـ ح‌. ژاپن (2732)


 

فصل ششم‌

رياضيات و نجوم (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)2735 ـ

الف‌. قلمرو مسيحيت غربي (2735) ـ 1. ايتاليا (2735) ـ 2. فرانسه (2746) ـ 3. انگلستان (2758) ـ هندسه‌ٴ عاميانه در انگلستان در سده‌ٴ چهاردهم (2768) ـ 4. آلمان (2773) ـ 5. هلند (2775) ـ 6. اسكانديناوي (2776) ـ ب‌. مسيحيت شرقي (2776) ـ ج‌. يهود (2786) ـ 1. يهوديان پرونس (2786) ـ 2. يهوديان اسپانيا (2787) ـ 3. يهوديان شرقي (2789) ـ د. اسلام (2790) ـ 1. مغرب (2790) ـ 2. مسلمانان اندلس (2791) ـ 3. مماليك (2792) ـ 4. ايران (2794) ـ 5. عراق (2796) ـ 6. توران (2796) ـ ه. هند (2797) ـ و. چين (2797)


 

فصل هفتم‌

فيزيك‌، فن‌آوري و موسيقي (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)2801 ـ

الف‌. نور و هواشناسي نورشناختي (2801) ـ 2. اوزان و مقادير (2809) ـ 3. مغناطيس (2812) ـ 4. نخستين ساعت‌هاي مكانيكي (2814) ـ 5. اسلحه و اسلحه‌سازي (2821) ـ يادداشتي درباب ظروف‌ريزي (2825) ـ 6. رشد صنعت چاپ در شرق (2827) ـ 7. تعادل مايعات (2835) ـ 8. آب‌راهه‌ها (2835) ـ 9. نظريه‌هاي مكانيكي (2836) ـ 11. برخي اصلاحات فني و اهميت اجتماعي آنها (2840) ـ 12. نظريه‌هاي‌ موسيقايي (2840) ـ الف‌. در غرب لاتيني (2840) ـ ب‌. موسيقي بيزانسي (2846) ـ ج‌. موسيقي اسلامي‌ (2849)


 

فصل هشتم‌

شيمي (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)2851 ـ

6. كيمياگران در غرب لاتيني (2851) ـ 7. كيمياگري بيزانسي (2855) ـ 8. كيمياگري اسلامي (2857) ـ 9. كيمياگري در آسياي بودايي (2862)


 

فصل نهم‌

جغرافيا (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)2865 ـ

الف‌. غرب لاتيني (2865) ـ 1. ايتاليا (2865) ـ 2. فرانسه (2886) ـ 3. اسپانيا (2888) ـ 4. جزاير غربي (2891) ـ 5. آلمان (2891) ـ ب‌. جغرافياي بيزانسي (2893) ـ ج‌. جغرافياي يهودي (2894) ـ د. جغرافياي اسلامي (2896) ـ 1. مماليك (2896) ـ 2. عراق (2906) ـ 4. مغرب (2907) ـ ه. جغرافيا در خاور دور (2908)


 

فصل دهم‌

تاريخ طبيعي (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)2913 ـ

الف‌. غرب لاتيني (2913) ـ 1. ايتاليا (2913) ـ 2. آلمان (2919) ـ 5. فلاندر (2923) ـ ب‌. بيزانس (2925) ـ ج‌. ارمنستان (2928) ـ د. اسلام (2929) ـ ه. چين (2932)


 

فصل يازدهم‌

پزشكي (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)2937 ـ

الف‌. غرب لاتيني (2937) ـ 1. ايتاليا (2937) ـ 2. شبه جزيره‌ٴ اسپانيا (2961) ـ 3. فرانسه (2964) ـ 4. انگلستان (2979) ـ 5. بلژيك (2982) ـ 6. آلمان (2987) ـ ب‌. مسيحيت شرقي (2989) ـ 1. بيزانس (2989) ـ ج‌. يهوديان غربي (2992) ـ 1. جنوب فرانسه (2992) ـ 2. شبه جزيره‌ٴ اسپانيا (2994) ـ د. مسلمانان مغرب (2995) ـ ه. شرق اسلامي (2997) ـ و. چين (3001) ـ ز. ژاپن (3009)


 

فصل دوازدهم‌

تاريخ‌نگاري (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)3011 ـ

الف‌. مسيحيت غربي (3011) ـ 1. ايتاليا (3011) ـ 2. شبه جزيره‌ٴ اسپانيا (3023) ـ 3. فرانسه (3025) ـ 4. كشورهاي ژرمني (3028) ـ 5. ممالك سفلا (3033) ـ 6. بوهميا (3037) ـ 7. انگلستان (3038) ـ 8. ايرلند (3042) ـ ب‌. مسيحيت شرقي (3043) ـ 1. تاريخ‌نگاري در بيزانس (3043) ـ 2. تاريخ‌نگاري ارمني (3048) ـ 4. تاريخ‌نگاري نسطوري (3050) ـ 5. تاريخ‌نگاري حبشي (3051) ـ ج‌. مسلمانان مغرب ‌(3051) ـ د. مسلمانان مشرق (3052) ـ 1. عربستان (3052) ـ 2. تاريخ‌نگاري در قلمرو مماليك (3052) ـ 3. عراق (3061) ـ 4. ايران (تاريخ فارسي‌) (3062) ـ ه. سيلان (3071) ـ و. چين و كره (3072) ـ ز. ژاپن ‌(3074)


 

فصل سيزدهم‌

حقوق و جامعه‌شناسي (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)3075 ـ

الف‌. مسيحيت غربي (3075) ـ 1. ايتاليا (3075) ـ 2. فرانسه (3083) ـ 4. كشورهاي ژرمني (3086) ـ ب‌. شرق مسيحي (3087) ـ 1. حقوق در بيزانس (3087) ـ ج‌. مسلمانان مشرق (3090) ـ 1. مماليك (3090) ـ 2. عراق و كشورهاي شرق آن (3093) ـ د. هند و برمه (3093) ـ ه. چين (3094) ـ و. ژاپن (3094)


 

فصل چهاردهم‌

زبان‌شناسي (نيمه‌ٴ اول سده‌ٴ چهاردهم‌)3097 ـ

يوناني (3100) ـ قبطي (3100) ـ يادداشتي درباره‌ٴ سلم صعيدي از همان قرن (3102) ـ عبري (3102) ـ عربي (3103) ـ تركي (3105) ـ چيني (3110) ـ ژاپني (3111)