الملا الطيب.

اللغة الفارسية الحالية ، منذ شعبيتها في عصر ما بعد الإسلام ، احتفظت بشكل أو بآخر بعدد من الكلمات داخل نفسها.. بعض هذه الكلمات جاءت من اللغة العربية في عصر ما بعد الإسلام، وفي العصر المعاصر تم إنشاء عدد من الكلمات حديثا أو استيرادها من العالم الغربي.. ومع ذلك، فإن حقيقة أننا لا نزال قادرين على قراءة وفهم كلاسيكيات الأدب الإيراني مثل شاهنامه لفردوسي أو "جرشاسنماه" لأسدي طوسي بعد ألف عام وأكثر تظهر أن التغييرات التي حدثت في القرون القليلة الماضية كانت قليلة ولم يكن لها تأثير يذكر على مفردات لغتنا..

أتذكر عندما ذهبت لأول مرة إلى مطعم إيراني في الولايات المتحدة وسألت المضيفة الناطقة بالفارسية أين كانت خدماتك؟ لم أفهم ما أعنيه. اتضح أن هذه الكلمة أصبحت شائعة في إيران عندما لم يكن هذا الشخص في إيران.. لقد صنعنا الكثير من الكلمات للمرحاض أو المرحاض ، وفي العقود القليلة الماضية ، وصلنا إلى الحمام والمرحاض أو المرحاض من الفراغ واليد إلى المراحيض ، mobal وسيلان.. السبب في هذا التغيير المتكرر في المفردات هو أنه نظرا لأن الكلمة نفسها تشير إلى مكان قذر ، فقد اتخذت الكلمة معنى قبيحا وقذرا بعد فترة ، وهذا هو السبب في أنها حلت محل الكلمة الأخرى ، ولكن في حالة الكلمات الأخرى هذا لا يحدث.. على سبيل المثال ، استخدمنا الأسرة والقبعات والمكاتب في مفرداتنا اليومية لعدة قرون ، ولم نستبدلها..

همانطور که مستراح هم ذاتا لغت زشتی نیست و در لغت به معنای مکان استراحت است اما صورت ناخوشایندی بخود گرفته؛ آخوند یا ملا هم از آن دست کلماتی هستند که مکررا جایگزین پیدا کردند. هر دو آخوند و ملا معانی لغوی خوبی دارند. آخوند در لغت به معنای ارباب و خداوندگار است و ملا هم همان مولای عربی به معنای سرور است. اما ملایان امروز ترجیح می دهند که از لغات دیگری برای اشاره به خودشان استفاده کنند و ما از مفتی و واعظ و منبری و منلا و ملا و آخوند وشیخ، در دوره قاجار به عالم و بعدا به روحانی رسیدیم. در صورتی که هم عالم و هم روحانی معانی دیگری دارند؛ مثلا وقتی می گوییم احساس روحانی بهمان دست داد یا وقتی می گوییم در مکان روحانی بودیم؛ منظورمان این نیست که احساس آخوندی بهمان دست داد یا در مکان آخوندی بودیم.

چرا ملایان دایما نام عوض می کنند و لغات دیگر را به نفع خودشان مصادره یا به قولی ملاخور می کنند؟ یک دلیل واضح این است که این جماعت هم مانند مستراح تاریخچه ی کثیفی از خودشان به یادگار می گذارند و این سابقه بر روی نام آنها هم باقی می ماند. به همین علت پس از مدتی ترجیح می دهند که با تغییر نام، سوابق گذشته را پنهان کنند و چهره ی مثبت تری از خود ارایه دهند. این تغییر نام در طول تاریخ به کرات رخ داده. از همینجا می توانیم حدس بزنیم که خواص آخوندی هم در تمام این مدت، کمابیش حفظ شده و منحصر به روزگار ما نیست.