הציטוט המפורסם של קרל מרקס מאוחר כנראה שישמעו:

הגל הערות במקום זה הכל נהדר, עובדות היסטוריות-העולם אישים מתרחשים, כאילו, פעמיים. . הוא שכח להוסיף: את הראשון זמן טרגדיה, את השני כמו פארסה.

לתרגם: הגל אמר כל האירועים ההיסטוריים העיקריים ואת השחקנים חוזרים על עצמם פעמיים, אבל שכח להוסיף שהספר קודם הלכה הטרגדיה, בפעם השנייה כמו פארסה!

עם האינטרנט המכביד שלה פארס نیور לא מבולבל!

סוף הרנסאנס האירופי ותחילת הנאורות התרחשו במקביל למונרכיה הספווית באיראן. לפני תקופה זו, לא היה חסר לנו דבר מאירופה, לאחר תקופה זו, האירופים גדלו בהתמדה לעידן הנוכחי, ואנו נסוגים בהתמדה עד שנגיע למצב הנוכחי. این دوران مصادف بود با ظهور فلاسفه و اندیشمندان بزرگ اروپایی، رشد عقلانیت و از میان بردن قدرت کلیسا در غرب که به شکل گیری نهادهای مدرن بجای نهادهای مذهبی و سنتی انجامید؛ و دقیقا خلاف همه اینها در خاورمیانه و شرق اتفاق افتاد.

هر چه اروپایی ها بیشتر پیشرفت کردند، خاورمیانه ای بطور اعم و ایرانی ها بطور اخص، بیشتر متقاعد شدند که علت این عقب افتادگی به اندازه کافی اسلامی نبودن و اجرا نکردن دستورات خداوند و شرعیات است و همان تتمه عقلانیت باقی مانده از فلاسفه اسلامی قرون گذشته را هم کنار گذاشتند و یکسره تن به قصه های ملایان دادند.

מאז התקופה הספווית, הכמורה והשייח'יזם הזה גדלו יותר ויותר, ובתקופה הקאג'ארית זה נעשה בולט עוד יותר, עד שהאיראנים לא עצרו שם, ובעצם מסרו את המדינה לכנסייה או למסגד בפברואר 1979. چهل سال هم ملایان با منابع عظیم نفتی بر پایه ی همان قصه ها و شرعیات حکومت کردند تا امروز کشور ایران یکی از عقب افتاده ترین ممالک جهان باشد.

היום קראתי בחדשות שמדען אסלאמי גדול בשם מוחסן רזאא'י הסביר את הסיבה לפיגור הזה של המדינה. גילה: עדיין לא הפכנו לאסלאמיים מספיק!

گمان نکنم از کشوری که منابع اقتصادی اش رو به اضمحلال گذاشته؛ اخلاقیاتش نابود شده؛ و بخش اعظم جمعیت شهری و روستایی اش زیر خط فقر است، تا چهل سال آینده چیزی باقی بماند که بخواهند تاریخ را باز هم تکرار کنند.

אני חושב שצריך לשכתב כך את המשפט של מרקס: מרקס מצטט את הגל כאומר שכל האירועים והשחקנים ההיסטוריים הגדולים חוזרים על עצמם פעמיים, ומוסיף שהפעם הראשונה היא טרגדיה והפעם השנייה היא פארסה, אבל הוא שכח לומר שהיא חוזרת על עצמה עד שיש מקום להיסטוריה לצחוק עליה!