تقریر و نقدی بر اصالت وجود حکمت‌ متعالیه این نوشتار کوششی

Commentaires postés : Erreurs dans l’argument صدیقین Avicenna prouvant l’existence de Dieu Auteurs: Ashkan.

Une critique de la primauté de l’existence de la sagesse transcendante

Cet article est une tentative de critique du discours de la primauté de l’existence, qui est l’un des principes et fondements de la philosophie islamique et la sagesse transcendante de Mulla Sadr. Il est intéressant de noter que cette attitude en Iran est actuellement le seul élément dominant dans les écoles philosophiques des universités et des séminaires.

“L’existence de”est au centre de la philosophie islamique, qui comprend principalement des discussions métaphysiques. Le sujet de la philosophie islamique “L’existence est ce qu’elle est.” Intitulé. Bien sûr, il y a aussi des lectures dans la philosophie islamique qui considèrent que le sujet de la philosophie islamique existe.

Afin d’examiner les erreurs et les problèmes de la philosophie islamique, il est sans aucun doute nécessaire de réexaminer le concept de son concept central, c’est-à-dire l’existence ou l’existence.

Le discours de la lecture de la sagesse de Sadra semble avoir fermé la voie à tout autre type de pensée. Afin de le confisquer d’une manière souhaitable, les mollahs non seulement n’ont pas critiqué les écrits de Mulla Sadra en général, mais ont également recommandé qu’ils soient présentés. Son contenu figure dans les manuels scolaires des lycées, certains de ses écrits sont enseignés dans toutes les disciplines, et d’importants budgets sont constamment alloués aux institutions qui diffusent la pensée sadraïque.

1, Déclaration de l’origine de l’existence
1,.1 Principe de Réalité:
La philosophie principale de Sadraic s’appelle le principe de réalité. Le principe de réalité stipule que le monde extérieur est réel. On ne peut douter de l’existence du monde extérieur. Il y a aussi une conclusion secondaire à tirer de ce principe, c’est l’existence d’une erreur. L’existence d’erreurs est également évidente. Le principe de la vision sadraïque considère que la science objective souhaitée par les philosophes occidentaux est garantie. L’existence du monde extérieur est évidente et il n’est pas nécessaire d’en discuter.

1,.2 Le concept et la vérité de l’existence:
Sadra fait d’abord la différence entre le concept et la vérité de l’existence. Le monde des créatures est le monde de la pluralité, et cette pluralité est le résultat des limites, des complications et des suffixes spatiaux et temporels spécifiques de chacun d’eux. En d’autres termes, chaque créature particulière a des caractéristiques qui la distinguent des autres créatures. En même temps, nous considérons que tous ces êtres sont « existants » et possèdent une « existence ». L’existence se réfère à tous les mêmes et ils ont tous en commun l’existence d’un certain « être », et c’est l’être qui est la communauté des êtres. Selon Sadra, « l’existence » est un concept général de validité abstraite qui est abstrait des êtres en dehors de l’esprit. Selon Sadra, cette existence est « le concept général de validité abstraite et évidente ». Mulla Sadra a considéré l’existence comme un concept général, valide et abstrait. Le concept d’existence a été séparé de lui-même.

1,.3 Primauté de l’existence:
On dit que ce qui est réalisé à l’extérieur est l’existence, et l’essence consiste en des suffixes, des effets et des limites de l’existence.. L’existence véritable du soi est soit spécifique, soit absolue et générale. Chacun de ces niveaux d’existence, qui sont des existences spéciales, est en termes d’addition du concept de l’existence des parties de l’existence. Par conséquent, l’existence est parfois désignée dans le sens d’être dans l’œil, et il n’y a aucun doute que l’existence dans ce sens est une chose abstraite, valide, abstraite, et parfois elle est appliquée et devient une volonté, ce qui est la source de l’abstraction de ce concept, et cette existence est l’objet extérieur, et elle est une, et elle est déterminée en même, et elle est omniprésente dans tous les êtres, et pour cette raison, on dit que le monde est le tout de l’existence et l’existence du tout. .

Nous voyons que dans la primauté de l’existence, c’est « l’existence » qui recouvre tout le . existe ou est situé dans un être particulier, auquel cas il a une limite. Dans la primauté de l’existence, « l’existence » est la source de l’existence par opposition à « l’essence ». Premièrement, l’être est une instance de l’existence et non l’essence et l’essence de l’être valide et illusoire.

Il a été dit que l’existence a des niveaux, c’est le seul niveau complet d’existence qui est obligatoire, et d’autres niveaux d’existence sont possibles.

1,.4 La nature:
Selon la célèbre définition philosophique de la nature, comme ce qui est en réponse (Quelle est la vérité ?) Il s’intitule. Dans la philosophie de Mulla Sadra, la nature de la validité est. Cela signifie qu’une fonction ou un spécifique à l’extérieur seulement la validité fondamentale de l’esprit autiste n’est pas plus et il. Par exemple, peut être utilisé pour lire ces exemples:
D’autre part, on observe qu’il y a différentes choses dans la maison de la détermination et à l’extérieur et qu’elles sont nombreuses et plurielles, et en ce sens on a dit que ces pluralités et différences sont les limites, leurs effets et leurs suffixes, de sorte que l’existence, en plus du concept général de validité, qui est une question et qui est subjective et valide, est aussi une instance à l’extérieur qui est aussi une matière qui est multipliée et multipliée au moyen de diverses limites, suffixes et effets. Par conséquent, il y a de nombreuses manifestations, et l’existence elle-même est une et contagieuse dans sa perfection. (Sajjadi, Sayyid Ja’far, La terminologie philosophique de Sadr al-Din Shirazi, Mouvement des femmes musulmanes, p. 238)

« Les essences ont les mêmes limites et les mêmes crédits de niveau et sont abstraites des niveaux d’existence et sont des choses inexistantes. » (Ibid., page 8)

1, « Les essences ne sont que des manifestations et des manifestations que les réalités extérieures créent dans l’esprit de notre perception, sinon elles ne peuvent pas être séparées de l’existence et devenir indépendantes de quelque manière que ce soit en dehors de la perception. »( Tabatabai, Mohammad Hossein, Les principes de la philosophie et la méthode du réalisme, par Seyyed Hadi Khosrowshahi, Centre d’études islamiques, première édition, p. 146)

Les essences et les objets du possible n’ont pas d’existence réelle, leur existence signifie seulement qu’ils acceptent la couleur et la lumière de l’univers … Et ce qui se manifeste dans toutes les manifestations et essences n’est rien d’autre que la vérité de l’existence …Par conséquent, les vérités possibles ont toujours été et sont en train d’être inexistantes.(Sadr al-Mut’alahiyin, Asfar-e-Arba’a, vol. 2, pp. 286-347, cité dans Yasrebi, Yahya, Ayyar Naqd 2, Bustan Ketab, 2008, deuxième édition, Qom, p. 68)

2,. Critiques de la philosophie de Mulla Sadra
3,1, 1: L’originalité de l’existence de Mulla Sadra est la continuation de l’accent mis sur le monde intérieur.
La question de la primauté de l’existence synchrone se pose dans laquelle le monde extérieur et réel de l’existence n’est pas tout, et un monde ésotérique est également considéré. « Peut-être que la forme la plus ancienne de discussion sur l’originalité a commencé lorsque l’homme considérait le monde comme une apparence séparée de l’intérieur. » (Même).

La philosophie grecque, par exemple comme Parménide et Platon, et la sagesse indienne l’ont cru. Nos mystiques ont également suivi la discussion sur l’originalité.

Le pessimisme sur le monde dans ces écoles est exemplaire. Confred considère que cette grande école s’inspire des Pythagores qui, selon Confred, « disent que ce monde est un horizon sombre dans lequel les rayons de la lumière divine sont niés et plongés dans l’obscurité et les ténèbres ». (Ibid., p. 47)

À cet égard, Zénon et Parménide ont mis l’accent sur la primauté de l’existence, les Indiens sur la primauté de Brahman, Platon sur la primauté de la même chose que Plotin, et les mystiques sur la primauté de l’existence, indépendamment de ce qu’ils considèrent comme la primauté de l’existence, le monde réel tangible est un crédit et une illusion pour eux.

La primauté de l’existence chez les mystiques a deux piliers: Le premier est le pilier ontologique et le second est l’aspect épistémologique(Ibid./p. 52 à 56). D’un point de vue ontologique, il croit en la primauté de la chose qui est l’existence, qui est obligatoire et unique, et toute pluralité en est la seule manifestation. Ces déterminations ne sont pas des manifestations, des manifestations et des affaires originales, mais ce sont des manifestations authentiques et imaginaires, mais les faibles perceptions et les yeux des êtres humains sont incapables de voir cette unité et ne trouvent de douleur que la multitude des apparences et des manifestations. À moins qu’il n’y ait de la perspicacité et de la vérité à l’intérieur. (Ibid./Page 53)

En tant qu’épistémologie, les mystiques déclarent que l’intellect et les sens sont incapables de comprendre l’aspect ontologique. À cet égard, « comment comprendre et recevoir cette authenticité et cette validité » est examiné.

Par exemple, en termes d’ontologie, « Ibn Arabi, comme Platon, considère la surface du monde comme une ombre à l’intérieur .. Le monde est donc l’imagination » (Identique à / صفحۀ۵۷ :Ibn Arabi, FSU et dans l’ensemble, le Yousefi (9.))

۳٫۱٫۲ : Mulla sadra et l’originalité de son existence :
Bien que Mulla Sadra modifie dans une certaine mesure le principe ontologique des mystiques, mais en termes d’épistémologie, il veut devenir l’épistémologie des philosophes. Maintenant, d’un point de vue ontologique, nous allons critiquer et rejeter les affirmations de Mulla Sadra et soulever des problèmes fondamentaux en termes de connaissance Shanakhi:

Mulla Sadra accepte l’originalité de l’unité de l’existence, mais il veut aussi avoir la pluralité. Mulla Sadra accepte que dans le phénomène extérieur, l’existence et l’essence sont inséparables, et que ce n’est que dans l’esprit que l’existence et l’essence sont séparées, mais extérieurement, il croit que soit l’existence est originelle, soit l’essence. Ce qu’il veut dire, c’est que le phénomène extérieur est d’abord l’existence ou la non-existence. Prêtons attention à certains des écrits de Mulla Sadra:

« Un être spécial est une personne qui n’a pas d’existence réelle de partenaires et de pairs, et il n’y a pas non plus d’autre personne au monde qui lui ressemble. Et tout ce qui semble exister en dehors de Lui est l’une des manifestations de Son essence et les manifestations de Ses attributs, qui sont en fait les mêmes que Son essence. (Critique d’Ayyar/Page 67: Sadr al-Mutallahin, Asfar-e-Arba’a, vol. 2, p. 286-347)

Les essences et les objets du possible n’ont pas d’existence réelle, et leur existence signifie seulement qu’ils acceptent la couleur et la lumière de l’univers… Et ce qui se manifeste dans toutes les manifestations et essences et ce qui se voit dans tous les aspects et toutes les manifestations n’est rien d’autre que la vérité de l’existence…Par conséquent, les vérités possibles ont toujours existé et n’existent pas. (Ibid., p. 69)

Ici, Mulla Sadra a étendu l’existence générale de l’esprit, qui est le deuxième intelligible philosophique, à la même chose et l’a prise comme le premier intelligible, et a répété la même chose par rapport à l’essence, puis a mis en doute l’authenticité de l’un des deux:

« Une partie de l’univers et la nature des choses, étant subjective, ce qui est sur le réaliser à l’extérieur, cette dualité sera. L’homme, le cheval, la pierre, l’eau et l’arbre sont tous des phénomènes objectifs qui ne sont en aucune façon possibles à l’existence et à la nature de l’univers…Mulla Sadra, prenant au sérieux cette dualité mentale de l’existence et de l’essence, dit que tout a une existence et une essence, et puisque tout est une chose à l’extérieur et non deux choses, un seul des deux concepts d’existence et d’essence doit être original. Ou l’existence est authentique et la nature est valide, ou vice versa. (Ibid., p. 71 et 72)

En fait, ceux qui croient en la philosophie péripatéticienne et ceux qui croient en la sagesse de l’Illumination sont d’accord sur le fait que l’existence est un concept philosophique général et existe en même temps que l’être unique, et cette déclaration de Mulla Sadra, qui croit aux péripatéticiens en la primauté de l’existence et aux Illuminati croient en la primauté de l’essence, est sans fondement.

Par exemple, Bahmaniar parle de l’existence:
L’existence n’est pas ce que les choses sont réalisées dans l’univers, mais l’existence est l’existence même de l’objet extérieur ou l’extériorisation de son objet … Et puisque l’existence est un objet général, elle aura sa place dans notre esprit, parce que le concept d’existence, comme les autres concepts, est réalisé par l’existence d’un autre esprit, par l’existence d’un esprit, tandis que sa réalisation extérieure avec l’une de ses instances provient d’êtres extérieurs.(Ibid., p. 95: Bahmaniar, Tahsil, Livre 2(Métaphysique) Premier article, premier et deuxième chapitres)

On peut également le voir dans les œuvres de Suhrawardi:
L’existence, dans un sens et un concept, s’applique à la substance, à la noirceur, à l’homme et au cheval. Par conséquent, le concept d’existence est un sens raisonnable, et chacune de ces vérités est plus générale. C’est aussi le concept d’essence, d’objet et d’essence en général.. Par conséquent, de tels prédicats sont abstraits et purement rationnels.(Ibid., p. 99:Suhrawardi, Hikmat al-Ishraaq, Première partie, Article trois, Chapitre trois, Premier gouvernement)

De plus, du point de vue de l’enseignant de Mulla Sadra, Mirdamad, la question est la suivante:
« Par conséquent, l’existence à l’extérieur n’est rien d’autre que la réalisation extérieure des êtres, et ce n’est pas quelque chose que les choses ont réalisé à cause de leur attribut, et c’est la même chose dans l’esprit. L’existence mentale de toute chose est la réalisation de cette chose dans l’esprit. Quel que soit l’effet, son essence et son essence sont la façade du passif et l’effet du sujet, et l’existence est une indication de l’essence de sa fausse essence qui est devenue une réalité extérieure. (Muhammad Baqir Mohaqiq Damad, Qabasat, Qabas II et Madha I)

La critique que l’Illumination avait contre les péripatéticiens, selon laquelle Mulla Sadra utilisait pour eux l’interprétation incorrecte de la primauté de l’essence, est liée au fait que Suhrawardi pensait que les péripatéticiens ont pris l’existence comme un principe, qui, selon lui, devrait être un second intelligible philosophique philosophique et donc valable.

Selon Suhrawardi, les Masha’in ont fait de l’existence le centre de leurs discussions, alors que l’existence est un concept général et n’implique pas la vérité des choses, tout comme Ibn Sina lui-même a considéré que l’existence s’ajoute à la nature des choses. Ce point est très précis si l’axe de la philosophie est un concept abstrait et large, et naturellement nous nous éloignons de l’objet et de l’extérieur et nous nous engageons avec l’esprit, mais ce qu’il y a, c’est que les péripatéticiens ont fait de l’être le centre de leurs discussions philosophiques, et si l’existence a également été proposée, cela signifie le même être. Et Suhrawardi dans son livre “La sagesse de l’illumination”a fait de l'« objet » le sujet de la métaphysique, et lui a donné la lumière et les ténèbres. Il est très clair que ce que Suhrawardi entend par « objet » n’est pas un concept général, mais des faits et des êtres extérieurs. (Ibid./102)

La critique fondamentale qui a lieu dans l’axe de la philosophie islamique et qui considère que l’arrière-plan de la primauté de l’existence dans la philosophie avant Mulla Sadra est rare en philosophie, est que la primauté de l’existence n’était pas la croyance des philosophes, et fondamentalement la primauté de l’essence n’a pas été considérée par les philosophes Illuminati comme décrit par Sadra.

La primauté de l’existence a été revendiquée par les mystiques, et Sadra l’a simplement exprimée dans un langage philosophique, et il a lui-même créé un précédent en introduisant les péripatéticiens et les Illuminati comme originalité et essence existentielles.
Dr. یثربی, professeur, tous dans le domaine de la philosophie et de théologie que ses recherches dans le domaine de la philosophie islamique et la critique du soufisme islamique occupe une place particulière, il y a un problème qui ne résout pas l’originalité, et il est préférable d’être identique à la forme mystique d’expression. La séparation de l’existence et de l’essence dans l’esprit devrait conduire et développer les deux conclusions suivantes, qui sont communes aux œuvres d’Ibn Sina et d’Aristote:

Ici, il est nécessaire de se rappeler un point, c’est que la séparation analytique du concept d’essence et du concept d’existence aurait pu poursuivre un objectif philosophique important dès le début, qui peut être résumé dans les deux propositions suivantes.

Un) En acceptant l’existence de quelque chose, le problème de la connaître ne disparaît pas.
(B))Comprendre ce qu’est quelque chose n’est pas une preuve de son existence. (Ibid./106)
Contrairement à Mulla Sadra, le Dr Yasrebi considère que tous les philosophes qui l’ont précédé sont essentiels.. Cette différence est que l’essence existe extérieurement. C’est-à-dire qu’il est inséparable de l’existence. Il n’est pas possible de séparer l’existence d’elle et de lui donner de l’originalité.

En ce qui concerne la primauté de l’existence, Mohammad Hossein Tabataba’i pose une question à laquelle il semble avoir essayé de répondre plus tard. demande Tabatabai:
« Le concept de réalité de l’homme- qui est haï par l’idéaliste- Est-ce que cela raconte ou est-ce que vous voulez dire l’existence ?

Sa réponse est en fait une extension de la question elle-même, il dit : « Il est clair que tout, c’est-à-dire toute unité de réalité extérieure dans l’ombre de la réalité, devient réel, et si nous supposons que l’univers n’en a pas été retiré et a été détruit, il ne sera rien de plus que du néant. »

La question de Tabatabai est, en fait, est-ce que le concept de l’homme se réfère à la réalité ou le concept d’existence se réfère-t-il à la réalité ? Bien sûr, il considérait l’homme comme le « Seul Vrai ».

En réponse, il a remplacé la réalité par l’existence, et la forme de sa réponse est que le concept d’existence indique l’existence. Ni la notion d’unité réaliste. Ici, l’unité réelle, qui est le même être, n’annonce pas la réalité, mais la réalité informe le réel.

Il semble qu’il y ait quelque chose qui ne va pas dans le travail. Si nous éliminons l’existant, comment la réalité révèle-t-elle la réalité ? Il semble qu’en faisant cela, c’est-à-dire en considérant l’existence comme valide, Tabataba’i a considéré la réalité ou l’existence elle-même comme valide.

D’autre part, il se demande si le concept de l’homme informe de l’existence ou si le concept d’existence informe de l’existence ? Il semble que l’on puisse répondre ainsi à cette question sans rencontrer de problèmes fondamentaux. L’homme existant annonce l’existence. Le problème fondamental de Tabababa comme de Mulla Sadra ici est qu’il a supposé que le concept de l’homme et de l’existence, qui est complètement la même chose extérieurement, est séparé de l’extérieur. Il n’y a pas d’existence dans l’esprit ni de concept d’existence à l’extérieur. En dehors de l’existant, ou selon ses propres mots, il y a une unité réelle et non une existence. Un être authentique. Ce qui est réalisé extérieurement est la seule source de l’abstraction de l’existence, et en fait c’est le seul être dans lequel l’existence et l’essence sont unies.

Dans la suite et la conclusion de cette question et réponse, Tabatabaei a conclu:
Le principe originel en toute chose est son existence et son existence, et son essence est la conjecture.(1.) C’est-à-dire, la réalité de l’existence elle-même. (Par lui-même et par lui-même) La réalité signifie qu’elle est l’essence même de la réalité, et toutes les essences qui la contiennent sont réelles et sans elle – en elles-mêmes.- C’est une présomption et un crédit(2.). Au contraire, ces essences ne sont que des manifestations et des manifestations que les réalités extérieures les créent dans l’esprit de notre perception, sinon elles ne peuvent pas être séparées de l’existence et devenir indépendantes d’une manière ou d’une autre en dehors de la perception(3.).» ( Tabatabai, Mohammad Hossein, Les principes de la philosophie et la méthode du réalisme, par Seyyed Hadi Khosrowshahi, Centre d’études islamiques, première édition, p. 146)

Les considérations suivantes sont à la lumière de ce qui précède:
1, Ici, il semble que Tabatabai ait séparé l’existence et l’essence dans l’être, et ses paroles peuvent être traduites dans cette phrase: Le principe originel de tout « être » est son existence et son existence, et son essence est la conjecture. Il sépare l’univers de l’essence de l’existence et lui donne son authenticité. Maintenant, nous nous demandons : qu’est-ce que l’eau sans quoi ?! Si l’essence de celle-ci est une illusion, son existence est attribuée à quelque chose.

2. Il semble que Tabataba’i ait confondu l’essence de l’esprit avec l’essence de l’extérieur, qui est unie à l’existence. Que signifie dire que l’existence elle-même est l’existence ? Le monde réel n’est-il pas la somme des choses réelles et originelles, et l’existence n’est-elle pas un concept général ?

3, Fondamentalement, c’est la croyance des adversaires de la primauté de l’existence. Ils disent aussi que la nature n’est pas séparée de l’existence. Nous existons dans le monde extérieur. Mais ce qu’ils sont contre, c’est que nous considérons les essences comme valides. En dehors de nous, la réalité du cheval est séparée de la réalité de la pomme, bien que nous puissions considérer que les deux existent dans un second sens raisonnable..

Selon Tabatabai, le monde n’est pas une collection d’êtres, mais un seul ensemble d’êtres. Mais nous comprenons l’existence en tant qu’être.. C’est ainsi qu’ont toujours été toutes les sciences humaines officielles.. Ils s’occupent des essences et des catégories. La vision de Sadra mène à l’unité de l’existence. L’unité de l’existence qui doit être recherchée dans une logique mystique et dans un état mystique.

Mais cela ne s’arrête pas là.. Il semble qu’il y ait ici des problèmes qui sont le résultat du discours de Tabatabai et en fait le résultat de l’originalité de l’existence elle-même. Nous avons une chose (Fait) Nous l’avons divisé en deux choses, dont la première est un autre titre. (Êtes) Et la seconde est une illusion de cette chose. (Nature). Ensuite, nous nous sommes demandé quel est le principe et quelle est la réalité. La question est en fait un processus qui rend la réponse nécessaire!

La discussion sur « le principe originel de toute chose est son existence et son existence » est une discussion sur l’existence qui est l’existence. Ce que l’on entend par « cheval » n’est pas « cheval », mais plutôt cheval ou vache, et non en termes de cheval ou de vache ou de son essence, qui est considérée en termes de sa désignation dans l’existence et de l’utilisation de l’existence existante. C’est plus proche de cette identification.. Par exemple, disons que l’existence est l’existence!

Par conséquent, lorsque Tabatabai dit : « Son essence est l’imagination », l’argument est que si un cheval est une créature, alors l’existence d’un cheval et d’une vache et le fait qu’il soit un cheval sont une question insignifiante et illusoire. Dans ce qui suit, Tabatabai existe toujours. S’il n’y a pas d’existence, cela n’existe pas.. Il considère que le dernier niveau de l’existence est abstrait des choses substantielles pour être immergé dans l’existence. Cette « vache » est à notre disposition. Mais à l’extérieur, il n’y a que l’existence. Dans ce cas, nous n’aurons pas d’existence, et il n’existera qu’à l’extérieur. Cependant, les philosophes musulmans croient en l’originalité des êtres contrairement aux mystiques.

Références:
2, Sajjadi, Sayyid Ja’far, La terminologie philosophique de Sadr al-Din Shirazi, Mouvement des femmes musulmanes
3, Yatorbi, Seyyed Yahya, Ayyar Naqd 2, Bustan Ketab, Qom, 2e édition, 2008
4, Tabatabai, Mohammad Hossein, Les principes de la philosophie et la méthode du réalisme, par Seyyed Hadi Khosrowshahi, Centre d’études islamiques, première édition

اشکان همینطور نوشت:

Erreurs dans l’argument صدیقین Avicenna prouvant l’existence de Dieu
Bonjour cher ami
J’ai recommander s’il vous plaît lire première série نظزیه.


Erreurs dans l’argument صدیقین Avicenna prouvant l’existence de Dieu
نقد مبانی حکمت متعالیه

تشکیک و سنخیت در وجود:

چیزی به نام «تشکیک» فقط یک برداشت ذهنی است. در کائنات و جهان هستی هیچ وجودی با وجود دیگر رابطه تشکیکی ندارد. آن چه در عینیت هستی هست موجودات متعدد با وجودهای متعدد است.

مثال معروف ـ که یادگار فهلویون است ـ نور نیز چنین است؛ زیرا این ذهن است که از نورهای مختلف و متعدد الوجود یک مفهوم تشکیکی برداشت می‌کند.

گاهی قضیه‌ای در ذهن صحیح است و در خارج از ذهن مصداق ندارد. تشکیک از این قبیل است که می‌توان آن را در ذهن یک «حقیقت» نامید؛ امّا چنین حقیقتی در خارج وجود ندارد. درست مانند تفکیک وجود از ماهیت که در ذهن یک «حقیقت» است؛ امّا در خارج چنین حقیقتی وجود ندارد.

مثال نور یک مثال صد در صد عوامانه است و اگر پذیرفته می‌شود از باب «در مثل مناقشه نیست» پذیرفته می‌شود وگرنه خود منطق ارسطویی هیچ ارزشی بر «تمثیل» قائل نیست.

نظر به این که قدیمی‌ها توان توضیح و فهم تفاوت نورها با همدیگر را درک نمی‌کردند (آنطور که تفاوت فلان گاو با گاو دیگر، فلان درخت با درخت دیگر ورا درک می‌کردند) گمان می‌کردند که فرق نور با نور دیگر فقط در شدت و ضعف است بهمین دلیل نور را مثال می‌آوردند تا مفهوم ذهنی تشکیک را به مخاطب بفهمانند که در همان حدّ شناخت آن‌ها از نور نیز مسأله فقط عنوان «مثال» و «تمثیل» داشت؛ زیرا حداقل شناختی که آن‌ها از نورهای متعدد داشتند واقعیتی بود به نام «عدد» و «متعدد بودن».

کثرت، عدد و متعدد بودن موجودات، یک «واقعیت» است و یک «حقیقت»؛ امّا «تشکیک» صرفاً یک برداشت و مفهوم ذهنی است که با واقعیت و حقیقت خارجی مطابقت ندارد و کاملاً نقیض آن است. اینک ما که در صدد معرفت حقایق و واقعیات خارجی هستیم آیا عاقلانه است یک تصور ذهنی محض را اصیل دانسته و حقیقت و واقعیت خارجی را اعتباری یا «وهمی» بدانیم؟!

این‌جاست که دقیقاً روشن می‌شود فلسفه ارسطویی امروزی نه تنها یک فلسفه «اصاله الذهن»ی است بل در مواردی پایه آن «اصاله الوهم» است.

هر مفهوم ذهنی که مطابق خارجی نداشته باشد مخلوق ذهن است و بس؛ «عدم» یک مفهوم ذهنی است که مطابق خارجی ندارد وگرنه عدم وجود می‌شود.

بنابراین نقیض آن که «وجود» است هرگز مطابق خارجی ندارد در خارج هر چه هست موجود است نه وجود، وجود صرفاً یک برداشت ذهنی است و مخلوق ذهن است.

بگذار من نیز مثال بیاورم: معانی مصدریه تنها در ذهن وجود دارند و در خارج وجود ندارند. گفتن، دیدن، رفتن و… Et… فقط مفاهیم ذهنی هستند آنچه در خارج تحقق و حقیقت و واقعیت می‌یابد عمل گفتن، عمل دیدن و عمل رفتن، است. معانی مصدریه گرچه حقایق ذهنیه هستند؛ لیکن حتی آثاری که به آن‌ها بار می‌شود به عمل آن مفهوم بار می‌شود مثلاً «عمل قتل مجازات دارد» نه معنی مصدری و مفهوم ذهنی آن.

به قضایای پرسشی زیر توجه فرمایید:

آیا «انسان» در خارج وجود دارد؟ بلی دارد.

آیا درخت در خارج وجود دارد؟ بلی دارد

آیا وجود در خارج وجود دارد؟ نه‌خیر.

در دو پرسش اول و دوم مراد این است که مفهوم ذهنی انسان، مفهوم ذهنی درخت در خارج واقعیت دارد یا نه؟ ـ ؟ اما قضیه سوم مصداق اتم تناقض است یعنی یک چیز در عین این که مفهوم ذهنی باشد مفهوم ذهنی نباشد.

آیا خداوند در خارج «موجود» است یا «وجود»؟ ـ ؟ خداوند در خارج موجود است نه وجود.

درست است که معنی «اسم مفعولی» نیز اشکال دیگری دارد؛ لیکن لفظ موجود را با تفریغ از مفعول بودن می‌توان در مورد خداوند، به کار برد اما لفظ وجود را در مورد خدایی که در خارج از ذهن وجود دارد به هیچ وجه نمی‌توان به کاربرد.

حضرات به این تناقض توجه نمی‌کنند می‌گویند «خداوند وجود» است خداوند «حقیقه الوجود» است این لفظ زیبا و فریبنده «حقیقه»، در این‌جا دهان خیلی‌ها را می‌بندد؛ امّا «حقیقه الوجود» چیست؟ یا چیزی است خارجی و یا صرفاً ذهنی در صورت دوم که تکلیف روشن است و در صورت اول این هنوز اول دعواست کدام موجود است که در خارج حقیقه الوجود نیست و باطل الوجود یا موهوم الوجود است؟ کدام موجودی فارغ از حقیقه الوجود است؟

اگر بگویید مراد از حقیقه الوجود مقابل موهوم الوجود نیست یک معنای دیگر است در این صورت یک مفهوم صرفاً ذهنی می‌شود که مطابق خارجی ندارد.

ارسطوئیان برای فرار از یک تناقض ذهنی به تناقض عینی فوق دچار می‌شوند و می‌گویند: در تقابل عدم و وجود آنچه از وجود می‌فهمیم تنها یک چیز است: L’existence de.

خواه وجود خدا باشد یا وجود شجر، چیز سومی در بین نیست اگر چیز سومی را فرض کنید تعبیری از عدم خواهد بود که تناقض می‌شود.

درست است در عرصه مفاهیم ذهنی چنین است و این یک حقیقت ذهنی است؛ لیکن به شرح زیر:

۱ ـ عدم در خارج عدم است. عدم در خارج وجود ندارد.

۲ ـ پس نقیض آن که وجود است نیز در خارج وجود ندارد وگرنه تناقض در بین نمی‌ماند.

۳ ـ پس آن وجود که در خارج وجود ندارد یک مفهوم تشکیکی است، نه وجود موجودات عینی.

۴ ـ بنابر این، تشکیک را از عالم ذهن خارج نکنید و به عالم عین سرایت ندهید وگرنه درست در مرکز تناقض قرار خواهید گرفت و حقایق و واقعیت خارجی را انکار خواهید کرد همان طور که خیلی‌ها که مردانگی و شجاعت کافی را داشتند واقعیات خارجی را رسماً انکار کردند از آن جمله است صدرا.

نتیجه اول: وجود واقعیات، هیچ ارتباطی با تشکیک ندارد.

نتیجه دوم: خداوند «شی» است ـ شی‌ء لا کالا شیاء ـ و واقعیت خارجی دارد؛ امّا «حقیقه الوجود» همان مفهوم ذهنی وجود است و شی‌ء خارجی نیست.

نتیجه سوم: بنابر این اگر «وجود» را که مفهوم صرفاً ذهنی است «جنس» بگیریم و آن‌را به دو «نوع» تقسیم کنیم (وجود واجب الوجود و وجود ممکن الوجود) هیچ اشکالی ندارد همان‌طور که در متن حدیث «شی‌ء» جنس است اشیاء انواع آن؛ زیرا در این بحث ذهنی، جنس و نوع صرفاً یک نام‌گذاری است.

به عبارت دیگر: دو اصطلاح «جنس و نوع» داریم گاهی جنس و نوع به کار می‌بریم که جنسیت و نوعیت ذهنی در خارج نیز مطابقت دارد و گاهی جنس و نوع به کار می‌بریم که در خارج مطابقت ندارد. مفهوم ذهنی وجود خدا جنس و نوع دارد و چون خدای ذهنی نوع دارد مجبور می‌شویم که وحدانیت خدا را اثبات کنیم اگر خدا در ذهن نیز نوع نداشت چه نیازی به این همه بحث توحیدی می‌داشتیم.

پس از اثبات وحدانیت واجب الوجود پی می‌بریم که حتی همان نوعیت ذهنی نیز غیر از وهم چیزی نبوده است. این که عادت کرده‌ایم در مبحث کلیات منطق (قبل از اثبات وحدانیت خدا در متن فلسفه) می‌گوییم هر مفهومی یا واجب الوجود است یا ممتنع الوجود و یا ممکن الوجود، تنها یک فرض و به اصطلاح بازاری «علی الحساب است» و ربطی به مباحث عینی ندارد.

این که ارسطوئیان در منطق، هر مفهوم کلی را به واجب، ممتنع و ممکن تقسیم می‌کنند کدام یک از مفاهیم‌های زیر است:

۱ ـ وجود یا واجب است یا ممتنع یا ممکن.

۲ ـ ماهیت یا واجب است یا ممتنع یا ممکن.

۳ ـ شی یا واجب است یا ممتنع یا ممکن.

بدیهی است هر سه؛ زیرا هر کدام از «وجود»، «ماهیت» و «شی» مفهوم هستند حتی وجود که در تقابل با ماهیت قرار دارد باز یک مفهوم است.

بنابراین ارسطوئیان رسماً و عملاً برای خداوند ماهیتی قائل هستند؛ لیکن ماهیت واجب. آنگاه می‌آیند در بخش الهیات فلسفه نتیجه می‌گیرند که خداوند ماهیت ندارد.

پس باید گفت: این که وجود جنس است و دارای دو نوع واجب الوجود و ممکن الوجود مانند همان بحث ماهیت، یک تعبیر علی الحساب در منطق و مقدمات کلام است تا جریان سخن راه بیفتد وگرنه در هر دو مورد یعنی هم در مورد ماهیت و هم در مورد جنس و نوع، قضیه ذهنی مطابق خارجی ندارد و هم چنین است قضیه «مفهوم الوجود تشکیکی».

امّا حکمت متعالیه با اصرار تمام این قضیه را از عرصه ذهن خارج کرده و به عینیت‌های واقعی سرایت می‌دهد. اشکال و اشتباه در همین نقطه و نکته است.

در نتیجه حکمت متعالیه سر از سفسطه متعالیه درآورده و واقعیات عینی را ـ علاوه بر ماهیت‌ها ـ تعدد وجود و کثرت وجود موجودات را انکار می‌کند.

آیا «کثرت»، «تعدد»، «متعدد بودن» صرفاً توهم یا اعتبار محضه هستند؟

اساساً یعنی چه؟

باز هم بفرمایید: شما سخن ما، مراد ما، مقصود ما را نمی‌فهمید. می‌گویم: راستی نمی‌فهمیم؛ زیرا این طور می‌فهمیم که چون سفسطه است قابل فهم نیست.

نتیجه نهایی: وحدت وجود غیر از یک توهم و غیر از یک «سفسطه» چیزی نیست تا چه‌رسد به «وحدت موجود» که در متن «اسفار» حکمت متعالیه آمده است.

خداوند موجودی است که موجِد سایر موجودات است او موجِد الوجود، موجِد العقل، موجِد الروح، موجد الجسم و موجد… Est.

امّا تشکیک، تفکیک وجود از ماهیت، نوع داشتن خدا، نوع نداشتن خدا، جنس و فصل داشتن خدا و نداشتنش، همه و همه مفاهیم ذهنی و مخلوق ذهن شما هستند.

می‌گویند: بالاخره باید جواب بدهی: خدا جنس، نوع و فصل دارد یا ندارد؟ باید یکی از دو طرف قضیه را بپذیری: یا دارد یا ندارد.

می‌گویم: چیزهایی به نام جنس، نوع و فصل یا توهم محض هستند یا حقیقت دارند در صورت اول که بحثی نداریم و در صورت دوم باید گفت: این چیزهای حقیقت‌دار مخلوق خداوندند در غیر این صورت خودشان خدا می‌شوند.

امّا ما می‌گوییم این‌ها در عینیت خارجی حتی به عنوان مخلوق نیز وجود ندارند. این‌ها همه انتزاعات ذهن هستند که ذهن از تعدد و کثرت اشیاء خارجی و با بررسی چگونگی «کثرت» انتزاع می‌کند. آن‌چه واقعیت دارد کثرت است که به هر کدام از شکل‌های آن یک نام (جنس، نوع، فصل) می‌گذارید. حتی خود همین نام‌ها متعدد و کثیر و سه‌تا هستند.

Par conséquent, le genre, l’espèce et la saison sont en fait des créations de l’esprit humain, de sorte qu’ils ne peuvent pas inclure Dieu.

Cependant, la négation du genre, de l’espèce et de la saison de Dieu n’exige pas que Dieu soit le seul « être » qui n’est qu’un concept mental et n’a pas d’existence extérieure. D’où vous est venu ce « concomitant » ?

Et avec quel argument l’avez-vous prouvé ?.

C’est vrai lorsque vous prouvez: یا باید خداوند جنس، نوع و فصل داشته باشد و یا باید «صرف الوجود» باشد؛ امّا دون اثباته خرط القتاد: خداوند هم جنس، نوع و فصل ندارد و هم صرف الوجود نیست. صرف الوجود مخلوق ذهن است خواه در مورد خدا باشد خواه در مورد ممکنات.

و نیز نفی ماهیات از خداوند دلیل صرف الوجود بودن خدا نیست.

پس خدا همان‌طور که جنس ندارد، نوع ندارد، فصل ندارد، همان‌طور هم صرف الوجود نیست، فعل محض، شاهد و تماشگر محض، نیست. بنابراین اگر قضایای ذهنی‌ای که مطابق خارجی ندارند را به عالم عین و واقعیات سرایت ندهید و دچار این اشتباه نگردید خواهید دید که هیچ راهی برای وحدت وجود نیست و چنین مقوله‌و مقالی جز توهم و سفسطه چیزی نیست.

صوفیان را می‌سزد که چنین مقوله‌هایی را به زبان آورند؛ زیرا کاری با برهان و استدلال ندارند و پای استدلالیان را چوبین می‌دانند. عقل را در آتش عشق دود می‌کنند امّا حکمت متعالیه و صدرا ـ اعلی اللَّه مقامه ـ که در صدد مبرهن کردن شعارهای عاشقانه صوفیان به وسیله «منطق و فلسفه ارسطویی» است، چرا.؟.

فرق میان صوفیان و صدرا در این مسأله این است که صدرا قضایای ذهنی را اصیل می‌داند و عینیات را محکوم به توهم و خیال می‌کند؛ امّا صوفیان نه کاری با تعقلات ذهنی و براهینی که از قضایای ذهنی تشکیل می‌شود و نتیجه (نامشروع) عینی می‌دهد دارند و نه با تعقلات عینی و قضایای عینی. اساساً عقل صدرایی را محکوم و پای استدلالی وی را چو بین می‌دانند.

در حقیقت صدرا و حکمت متعالیه نه (آن طور که معروف است) جامع و آشتی‌دهنده اشراق و مشاء است و نه جامع و آشتی‌دهنده تصوف با فلسفه (عشق با تعقل) است بل او وحکمت متعالیه‌اش از هر دو (از هر چهارتا) کاملاً بیگانه است.

آن صوفی که می‌گوید: «مافی جبّتی الاّ اللَّه» یعنی وجودم، ماهیتم، جنسم، نوعم و فصلم همه و همه خدا هستند و ذره‌ای از این حد پایین نمی‌آید او همه واقعیات و ذهنیات را خدا می‌داند. صدرا ابتدا برخی از واقعیات را اعتباری و غیر اصیل فرض می‌کند، آنگاه تنها اصیل‌ها را به یک اصیل تبدیل کرده و آن را خدا می‌نامد.

البته صدرا در اسفار همان شعار «ما فی جبّتی الاّ اللَّه» را داده و به وحدت موجود قائل شده؛ لیکن در عرشیه تنزل کرده و به وحدت وجود رسیده است.

نتیجه نهایی دوم: خداوند نه جنس دارد، نه نوع دارد، نه فصل دارد، نه صرف الوجود ـ که صدرا از آن «حقیقه، الوجود» تعبیر می‌کند ـ است. پس چیست؟ نمی‌دانم.

شاید گفته شود نمی‌دانم که جواب نمی‌شود! ولی در خود حکمت متعالیه نمی‌دانم‌های زیادی هست. صدرا در اولین مسأله از کتاب عرشیه می‌گوید: «وحدته وحده اخری مجهوله الکنه کذاته تعالی» در همین جمله به دو نمی‌دانم تصریح کرده است: کنه وحدت خدا را نمی‌دانم وکنه ذات خدا را نمی‌دانم.

اکنون که بناست نمی‌دانم بگوییم چرا از اول این کار را نمی‌کنیم می‌رویم همه شجر و حجر و تراب و هوا و انسان و حیوان ورا خدا می‌کنیم و به وحدت وجود بل به وحدت موجود حکم می‌کنیم همه واقعیات و مسلمات را انکار می‌کنیم آن وقت در آخر به نمی‌دانم می‌رسیم؛ چه اجباری به این اصرار منحرف کننده داریم؟.

وقتی که فراتر از قرآن و فراتر از فلسفه اهل‌بیت‌علیهم السلام پیش برویم این چنین سرگردان شده و به‌وسیله عقل‌مان نتایج ضد عقلانی می‌گیریم در عین حال باز به «تعطیل عقل» می‌رسیم و می‌گوییم: نمی‌دانم، عقل بدان‌جا راه ندارد.

چرا به سوره توحید، به آیه «لیس کمثله شی‌ء« و امثال‌شان و نیز به حدیث‌های «شی‌ء لا کالاشیاء» و امثالش قانع نمی‌شویم؟ به سخن امیرالمؤمنین‌علیه السلام «مع کل شی‌ء لا بمقارنه وغیر کل شی‌ء لا بمفارقه « بسنده نمی‌کنیم و کمر همت می‌بندیم تا فراتر از آن برویم؛ زیرا می‌گوییم چگونه می‌شود «خدا با همه‌چیز باشد بدون مقارنت و غیر از همه‌چیز باشد بدون مفارقت»؟ آنگاه می‌خواهیم بالاتر از حضرت علی‌علیه السلام برویم و به کنه مسأله برسیم در نتیجه به سفسطه می‌رسیم و شگفت این که پس از پذیرش سفسطه‌ها باز به نمی‌دانم و تحدید و تعطیل عقل می‌رسیم.

در حالی که اساس این دو جمله حضرت علی‌علیه السلام گویای این پیام است که قوانین کائنات و مخلوقات را در مورد خدا جاری نکنید و به وسیله عقل که مسؤلیت و توانش تنها کاوش در مخلوقات است به تحلیل وجود خدا نپردازید. مگر او به سخن خودش توجه ندارد که معیت بدون مقارنت و غیریت بدون مفارقت برای عقل ما قابل تحلیل نیست ـ ؟ او می‌گوید همین جا توقف کنید و پیشتر نروید.

حضرت علی‌علیه السلام می‌فرماید: «مع کل شی‌ء»، لازمه این سخن تعدد و کثرت حقیقی و واقعی اشیاء است.

صدرا می‌گوید: «عین کل شی‌ء»، این سخن انکار تعدد وجود و کثرت وجود است.

حضرت علی‌علیه السلام می‌گوید: «لا بمقارنه» معیت بدون مقارنت.

صدرا می‌گوید: «لا معنی للمقارنه اصلاً» زیرا وجود واحد با چه‌چیزی مقارن شود. غیر از او چیزی نیست پس قضیه سالبه به انتفای موضوع است اساساً دوئیّتی نیست تا معیّت باشد و معیّتی نیست تا مقارنتی باشد.

حضرت علی‌علیه السلام می‌فرماید: غیر کل شی‌ء.

صدرا می‌گوید: عین کل شی‌ء.

حضرت علی‌علیه السلام می‌گوید: لا بمفارقه.

صدرا می‌گوید: غیریتی نیست تا مفارقتی باشد.

حضرت علی‌علیه السلام می‌فرماید: اَنشاء الاشیاء.

صدرا می‌گوید: نه تنها چیزی را انشاء نکرده بل او توان انشاء و ایجاد را ندارد؛ چرا که «ذاته بالفعل» ذات خداوند «فعلیت محض» است فعلیت محض توان هیچ کاری را ندارد تنها می‌تواند «مصدر» شود چیزی از او «صادر» شود حتی او نمی‌تواند چیزی را از خود صادر کند. به همین جهت نام آن را «صادر اول» می‌گذارند نه «مصدور اول«.

حضرت علی‌علیه السلام می‌فرماید: انشأ الاشیاء لا من شی‌ء کان قبله.

صدرا می‌گوید: نشاء الاشیاءُ من شی‌ء وهذا الشی‌ء هو نفسه اشیاء از خود خدا صادر شده‌اند. می‌گوید «انّ وجوده اصل الوجودات« پس وجودات فرع وجود او هستند نه «موجَد» و «مُنشأ». زیرا مصدری که حتی توان صادر کردن را نیز ندارد چاره‌ای ندارد جز «اصل بودن» که موجودات دیگر فرع‌ها و شاخه‌های او باشند.

نه منطق حکمت متعالیه در خداشناسی می‌تواند منطق علی‌علیه السلام باشد و نه حکمتش می‌تواند حکمت علی‌علیه السلام باشد و نه خدایش می‌تواند خدای علی‌علیه السلام باشد.

قرآن می‌گوید: هواللَّه احد.

صدرا می‌گوید: هو کل الاشیاء. و چون غیر از «همه اشیاء» چیزی نداریم و آن‌گاه که «کل الاشیاء» یک و واحد شدند به توحید می‌رسیم. توحید یعنی جمع کردن همه اشیاء در قالب واحد. در این صورت آنچه از خدا نفی شده تنها «عدم» است توحید مقوله‌ای نیست که میان وجودها مطرح شود بل توحید همان حدّ و مرز وجود و عدم است.

بت‌هبل یک موجود است نه عدم، پس او هم خداست همین طور لات و منات. معلوم نیست پیامبر اسلام‌صلی الله علیه وآله چرا با بت‌پرستان مکه درگیر شده بود تقصیر ابوجهل این بود که همه اشیاء را خدا نمی‌دانست تنها یک یا چند شی را خدا می‌دانست گاو هندی هم موجود است آن هم خدا است.

پس توحید عبارت از سلب الوهیت از هبل و گاو هندی نیست بل اعطای الوهیت به همه اشیاء است.

یک مرد دیگر هست که او مردانه‌تر از صدرا هم سخن گفته، شیخ محمود شبستری:

مسلمان گر بـدانستی که بت چیست بدانستی که دین در بت‌پرستی است

حیف که برخی پیروان، این‌گونه مردانگی را لوث و مضمحل می‌کنند و سخنان این بزرگان را تأویل می‌کنند تاویل «مالا یرضی صاحبه».

قرآن می‌گوید: اللَّه الصّمد.

صدرا می‌گوید: همه غیر صمدها خدا هستند.

قرآن می‌گوید: لم یلد.

صدرا می‌گوید: او «مصدر» است.

آیا فرق میان «مصدر» و «شی‌ء یلد» هست؟

قرآن می‌گوید: لم یُولد.

صدرا می‌گوید: همه یُولدها خدا هستند.

قرآن می‌گوید: ولم یکن له کفواً احد.

صدرا می‌گوید: وجود الآحاد ووجود کل من الاحاد عین وجود اللَّه. وانمّا الکثره للماهیات والماهیات اعتبارات. وده‌ها «اصل» دیگر. اساساً هیچ سازگاری‌ای میان حکمت متعالیه و قرآن و اهل‌بیت‌علیهم السلام وجود ندارد آنچه از آیه و حدیث در متون ارسطوئی از آن جمله اسفار و عرشیه آمده، استخدام قرآن و اهل‌بیت‌علیهم السلام است بر اهداف و مقاصد خودشان.

می‌گویند ارسطوییان از آن جمله صدرا قرآن و حدیث را مطابق نظر خودشان تاویل می‌کنند. ای‌کاش چنین بود و در این صورت تا اندازه‌ای از بزرگی مشکل وسهمگینی اشتباه، کاسته می‌شد. آنان هرگز به تاویل بسنده نکرده‌اند بل قرآن و حدیث را زیر مهمیز استخدام گرفته و بابی انصافی کامل آن‌ها را مجبور کرده‌اند که برای‌شان خدمت کنند.

گاهی قرآن و حدیث را بدون تاویل به عنوان مقدمه گرفته آنگاه از مقدمات قرآنی نتیجه ضد قرآنی و از مقدمات حدیثی نتیجه ضد حدیث گرفته‌اند.

ای‌کاش حضرات راه خودشان را می‌رفتند و کاری با قرآن و حدیث نداشتند. در این «به خدمت کشیدن قرآن و حدیث» صدرا بیش از همه و فراتر از همه رفته است.

اشتباه میان «ذهن» و «عقل»: در تکمیل این مبحث که به محور عین و ذهن می‌چرخید توجه به نکته مهم زیر لازم است: دست اندر کاران فلسفه ارسطوئی و حکمت متعالیه در مقام تعریف مقوله‌ها و شرح اصطلاحات، عقل را یک چیز و ذهن را چیز دیگر می‌دانند. امّا در موارد زیادی بطور ناخودآگاه هر تصور و توهم ذهنی را «مُدرک عقلی واقعی» می‌پندارند بدین سان حد و مرز موهوم ذهنی با شی‌ء عقلانی ذهنی از بین می‌رود و در نتیجه، این مرزشکنی شتاب می‌گیرد و مرز میان وجود ذهنی محض با وجود ذهنی‌ای که مطابق خارجی دارد را از بین می‌برد. و این مقوله روان‌شناختی در شناخت‌شناسی آنان کاملاً به چشم می‌خورد.

برگرفته از سایت بینش نو
دارالصادق علیه السلام


Erreurs dans l’argument صدیقین Avicenna prouvant l’existence de Dieu
این‌ اشکال‌ کانت‌ مورد توجه‌ بعضی‌ فیلسوفان‌ تحلیلی‌ نیز قرار گرفته‌ است‌. کسانی‌ دیگر همچون‌ برتراند راسل‌([28])، جان‌ هاسپرز([29]) و جی‌. ال‌. مکی‌([30]) نیز صورتهایی‌ دیگر از این‌ اشکال‌ را مطرح‌ کرده‌اند.
این‌ ایراد بیشتر ناظر به‌ براهین‌ وجودی‌ است‌ که‌ به‌ مفهوم‌ واجب‌ الوجود متکی‌ هستند. اما در برهان‌ صدیقین‌ که‌ بر اصالت‌وجود و حقیقت‌ هستی‌ و حقیقت‌ محض‌ آن‌ مبتنی‌ است‌ کارایی‌ چندانی‌ ندارد. در مقابل‌ باید دید ملاصدرا در نحوه‌ فهم‌ از واقعیت‌ وجود و حقیقت‌ محض‌ آن‌ چه‌ می‌گوید: او معتقد است‌ مفهوم‌ وجود از بدیهی‌ترین‌ مفاهیم‌ است‌ و بنفسه‌ ادراک‌ می‌شود. این‌ مفهوم‌ ظاهر به‌ ذات و مُظهر غیرش‌ است‌ ولی‌ کنه‌ وجود در نهایت‌ خفاست‌. کنه‌ واقعیت‌ آن‌ خارجیت‌ است‌ و اگر این‌ واقعیت‌ بعنوان‌ خود امر خارجی‌ به‌ ذهن‌ درآید خود باعث‌ نفی‌ آن‌ واقعیت‌ می‌شود. ملاصدرا در ابتدای‌ کتاب‌ المشاعر می‌گوید:
انّیت‌ وجود از همه‌ اشیاء از جهت‌ حضور و کشف‌ آشکارترین‌ است‌ و ماهیت‌ ذاتش‌ از جهت‌ تصور و به‌ کنه‌ آن‌ رسیدن‌ مخفی‌ترین‌ است‌. ([31])
پس‌ درک‌ حقیقت‌ وجود از تأمل‌ در وجود و منظور از اصالت وجود حاصل‌ می‌شود و نه‌ از نفی‌ بعضی‌ معانی‌ آنگونه‌ که‌ کانت‌ می‌گوید. این‌ شهود در عین‌ ظهور دقت‌ فلسفی‌ را نیز می‌طلبد. به‌ همین‌ جهت‌ است‌ که‌ گفته‌ شده‌ است‌ موفقیت‌ برهان‌ صدیقین‌ در گرو تصور دقیق‌ از مسائل‌ مطرح‌ در آن‌ است‌ و دشواری‌ درک‌ آن‌ در مرحله‌ تصور است‌ و اگر این‌ تصور بخوبی‌ حصول‌ یابد دیگر مشکل‌ تصدیقی‌ وجود نخواهد داشت‌ بلکه‌ خود تصور تصدیق‌ آنرا بهمراه‌ خواهد داشت‌. در فرازی‌ که‌ در انتهای‌ دعای‌ عرفه‌ آمده‌ است‌. به‌ این‌ مسئله‌ بخوبی‌ اشاره‌ شده‌ است‌: ([32])
کیف‌ یستدل‌ علیک‌ بما هو فی‌ وجوده‌ مفتقر إلیک‌ أیکون‌ لغیرک‌ من‌ الظهور ما لیس‌ لک‌ حتی‌ یکون‌ هو المظهر لک‌، متی‌ غبت‌ حتی‌ تحتاج‌ إلی‌ دلیل‌ یدلّ علیک‌ … (چگونه‌ می‌توان‌ با چیزی‌ که‌ در هستیش‌ نیازمند به‌ توست‌، بر تو استدلال‌ کرد؟ آیا چیزی‌ جز تو ظهوری‌ دارد که‌ تو نداشته‌ باشی‌ تا بتواند روشنگر تو باشد؟ کی‌ ناپدید شده‌ای‌ تا به‌ دلیلی‌ که‌ بر تو گواه‌ باشد نیاز داشته‌ باشی‌؟)
۴٫ زنجیره‌ بی‌ نهایت‌ ممکن‌ است‌

این‌ اشکال‌ را هم‌ کانت‌ و هم‌ هیوم‌ مطرح‌ کرده‌ است‌. موفقیت‌ بسیاری‌ از براهین‌ جهانشناختی‌ در گرو اثبات‌ امتناع‌ تسلسل‌ بینهایت‌ علل‌ یا محرکها یا … Est. و این‌ اشکال‌ کانت‌ و هیوم‌ بیشتر ناظر به‌ این‌ مقدمه‌ بعضی‌ براهین‌ جهانشناختی‌ است‌. با توجه‌ به‌ دیدگاه‌ ملاصدرا، اگر سخن‌ در باب‌ تسلسل‌ بینهایت‌ علل‌ معدّه‌ باشد این‌ تسلسل‌ محالی‌ را لازم‌ نمی‌آورد و این‌ نظر کانت‌ و هیوم‌ نمی‌تواند خطا باشد ولی‌ اگر تسلسل‌ در علل‌ هستی بخش‌ باشد که‌ ممکنات‌ را به‌ واجب‌ مبتنی‌ می‌سازد این‌ تسلسل‌ بینهایت‌ محال‌ است‌. در فلسفه‌ ملاصدرا بنابر اصالت‌ وجود دیگر بحث‌ بر سر امکان‌ ماهوی‌ نیست‌، بلکه‌ بیشتر صحبت‌ بر سر فقر وجودی‌ (یا با توسع‌ معنا امکان‌ فقری‌) است‌ زیرا با توجه‌ به‌ فقر ذاتی‌ وجودی‌ هر موجودِ ماسوای‌ باری‌، این‌ تسلسل‌ بینهایت‌ اصلاً نمی‌تواند معنا پیدا کند. لذا اشکال‌ کانت‌ و هیوم‌ جایی در برهان‌ امکان‌ فقری‌ نمی‌یابد.
از مطالب‌ گذشته‌ روشن شد که برهان‌ صدیقین‌ ملاصدرا نسبت‌ به‌ برهان‌ امکان‌ و وجوب‌ در این‌ مطلب‌ دارای برتری است زیرا دیگر نیازی‌ به‌ ابطال‌ دور و تسلسل‌ در عرضه‌ برهان‌ نیست‌. و این‌ بینیازی‌ را ملاصدرا ویژگی‌ برهان‌ صدیقین‌ خویش‌ نسبت‌ به‌ براهین‌ صدیقین‌ ما قبل‌ خود (همچون‌ برهان‌ صدیقین‌ ابن‌ سینا) می‌داند. ملاصدرا در انتهای‌ بیان‌ خویش‌ از برهان‌ صدیقین‌ می‌گوید: ([33])
پس‌ این‌ مسیری‌ که‌ آنرا پیمودیم‌ محکمترین‌ و ارزشمندترین‌ و ساده‌ترین‌ طرق‌ بود بگونه‌ای‌ که‌ طی‌ کننده‌ این‌ مسیر در شناخت‌ ذات‌ خداوند و صفات‌ و افعالش‌ دیگر نیازی‌ نداشت‌ که‌ چیزی‌ غیر از او را حد وسط‌ برهان‌ قرار دهد و همچنین‌ احتیاجی‌ به ابطال‌ دور و تسلسل‌ نیافت‌.
۵٫ برهان‌ جهانشناختی‌ مبتنی‌ بر برهان‌ نامعتبر وجودی‌ است‌

این‌ اشکال‌ کانت‌ ناظر بر برهان‌ جهانشناختی‌ است‌ که‌ علیرغم‌ اشکالهایی‌ که‌ در استدلال‌ او وجود دارد ولی‌ از آنجا که‌ برهان‌ صدیقین‌ نه‌ از واقعیات‌ امکانی‌ آغاز می‌کند و نه‌ مفهوم‌ وجوب‌ وجود را دلیل‌ بر وجود واقعی‌ آن‌ می‌داند لذا نه‌ در قالب‌ برهان‌ وجودی‌ و نه‌ در قالب‌ برهان‌ جهانشناختی‌ است‌ بنابرین‌ محل‌ بحث‌ این‌ برهان‌ نخواهد بود.
۶٫ اگر واجب‌ الوجود فقط‌ به معنای‌ نابود نشدنی‌ باشد، در آنصورت‌ ممکن‌ است‌ عالم‌ خود واجب‌ الوجود باشد

این‌ ایراد نیز فقط‌ به‌ نوع‌ لایب‌نیتسی‌ برهان‌ جهان‌شناختی‌ ناظر است‌. از آنجا که‌ برهان‌ صدیقین‌ هیچ‌ معنایی‌ از وجوب‌ وجود را به معنای‌ نابود نشدنی‌ لحاظ‌ نکرده‌ است‌ بنابرین‌ محل‌ ایراد نیست‌. نابود نشدنی‌ بودن‌ باریتعالی‌ می‌تواند از صفات‌ خداوند باشد که‌ در مراحل‌ پس‌ از برهان‌ به‌ آن‌ وقوف‌ حاصل‌ خواهد شد و در مقدمات‌ برهان‌ استفاده‌ نشده‌ است‌.
۷٫ از معلولهای متناهی‌ علتی متناهی‌ نتیجه‌گیری‌ می‌شود

پس‌ باید از برهان‌ جهانشناختی‌ خدایی‌ متناهی‌ نتیجه‌ شود. استدلال‌ هیوم‌ در این‌ اشکال‌ به‌ سنخیت‌ علت‌ و معلول‌ بر می‌گردد. برداشت هیوم‌ از سنخیت‌ علت‌ و معلول‌ یکسانی‌ آن‌ دو از همه‌ جهات‌ است‌. در صورتی‌ که‌ سنخیت‌ غیر از تساوی‌ از هر جهت‌ است‌. واجب و ممکن‌ از حیث‌ وجود هم‌ سنخ‌ هستند ولی‌ این‌ نمی‌رساند که‌ شدت‌ وجود در هر دو یکسان‌ باشد. ملاصدرا در مقدمه‌ برهان‌، مسئله‌ اشتراک‌ معنوی‌ وجود را مطرح‌ کرد که‌ وجود در واجب‌ و ممکن‌ به‌ یک‌ معنی است‌ ولی‌ در ادامه‌ می‌افزاید همین‌ ما به‌ الاشتراک‌ که‌ سنخیت‌ واجب‌ و ممکن‌ را فراهم‌ می‌کند خود ما به‌ الامتیاز موجودات‌ می‌گردد. و از آن‌ معنای‌ تشکیک‌ وجود را نتیجه‌ می‌گیرد. وقتی‌ ما به‌ الاشتراک‌ همان‌ ما به‌ الامتیاز باشد و بالعکس‌ در این‌ صورت‌ اختلاف‌ وجودات‌ به‌ شدت‌ و ضعف‌ و تقدم‌ و تأخر بر می‌گردد که‌ این‌ همان‌ معنای‌ تشکیکی‌ بودن‌ وجود است‌. با توجه‌ به‌ مطالب‌ گفته‌ شده‌ ضرورت‌ ندارد معلول‌ متناهی‌ به‌ علتی‌ متناهی‌ وابسته‌ باشد بلکه‌ باید اگر معلول‌ از جنس‌ وجود است‌ علت‌ نیز از همین‌ جنس‌ و وجود در هر دو به‌ یک‌ معنی‌ باشد. همان‌ که‌ در برهان‌ امکان‌ فقری‌ و صدیقین‌ حاصل‌ است‌.


دیدگاههای دیگر اشکان

Les actions des chiites iraniens: La Kaaba et la ruine de mur en pierre noire se tournent vers rock la cuvette des toilettes
Vous avez dit la vérité, votre souffle est chaud..


Les actions des chiites iraniens: La Kaaba et la ruine de mur en pierre noire se tournent vers rock la cuvette des toilettes
Combien de mensonges

En fait, c’est après la mort d’Abu Tahir al-Qarmati que les Qarmati savaient qu’il était impossible d’atteindre leur objectif, donc le jour de l’Aïd al-Adha en 339, Sanbar ibn Hasan al-Qarmati a sorti la Pierre Noire, qui était bien conservée pendant cette période et dans une couverture d’argent, en présence du gouverneur de La Mecque et l’a placée à sa place avec la même couverture d’argent. Ils l’ont sorti de sa place et l’ont rendu plus fort en utilisant un nouveau collier en argent. Le collier a été retiré en 585 sur ordre de Dawud ibn Isa al-Hasani, le souverain de La Mecque.

Crachat sur l’honneur de l’administrateur de Dorari


Les actions des chiites iraniens: La Kaaba et la ruine de mur en pierre noire se tournent vers rock la cuvette des toilettes
Dans toutes les sources, les Qarmates ont pris la Pierre Noire au moment du meurtre et du pillage de La Mecque et elle a été installée sur le mur de la maison de quelqu’un pendant 20 ans, et il y a une source à ce sujet que l’utilisation de pierres de toilette n’est pas mentionnée et c’est un mensonge complet..

Les ismaéliens étaient une secte sanguinaire et déviante dont les branches, les Qarmatis, qui suivaient le mahdisme de Muhammad ibn Isma’il al-Khawi et avaient un caractère semblable à celui des Khawarij, et en fait, les érudits contemporains se réfèrent à leur règne comme l’un des premiers gouvernements « communistes » de l’histoire.

J’aimerais que la chère opposition ne publie pas de contenu qui se diffamerait elle-même en s’appuyant sur des mensonges et de la bêtise, ce qu’elle a fait
Parce que la nation n’a pas attaché les vaches, et ce n’est pas le temps des Rezapals où le peuple écoute les bouches bénies des serviteurs et les coupes des courtisans.


Les actions des chiites iraniens: La Kaaba et la ruine de mur en pierre noire se tournent vers rock la cuvette des toilettes
La vérité est amère


Les actions des chiites iraniens: La Kaaba et la ruine de mur en pierre noire se tournent vers rock la cuvette des toilettes
Trempé dans la pierre
Calme-toi et pleure, Knoe.


Lien court vers ce message:

Enregistré à بازخوری تقریر و نقدی بر اصالت وجود حکمت‌ متعالیه این نوشتار کوششی

  • ARAZ A dit:

    La réponse:
    Le pollen du bien que vous n’avez pas à être conduite la même objection est طبیعتتان
    _______________________________________________________________________________

    Liberté de la République d’Azerbaïdjan du Sud l’indépendance
    Un message silencieux de nation de l’Azerbaïdjan :L’Azerbaïdjan ne s’ingère pas dans les affaires intérieures de l’Iran.

    Après les événements sanglants liés à la population musulmane en l’an 1359, drazarbaijan ojanbakhten کثيري nombre de personnes à cet événement historique, qui est enfin de retour avec Israël à admettre qu’une erreur de la rhbarit du mouvement populaire en Azerbaïdjan, lorsque l’orientation de l’Ayatollah Shariat qu’en plus à la tâche comme un homme de À l’intérieur le système, appelé par le remplacement de Khomeiny a insisté, omitavan a déclaré que dans le cas de la première celui qui a été labellisé le système par opposition à une science avec des religieux totalitrhai de la rhbarit, construit, avec la première contre-attaque par le régime, les gens ont jeté leur obrai seule vie, le menton et la germination des onhaita tonnes (b) E la confession et le repentir du peuple d’Azerbaïdjan. l’expérience avec une telle montre un changement dans le système en se fiant à des affiliées dans la règle وکساني règle naradi subordonné n’est pas possible, l’expérience amère de l’autre dans l’okhunbar année 1385 De l’expérience, dans laquelle protestation civile du pays, opprimée par l’insulte à l’Azerbaïdjan pour nombreuses années othaghir a toujours été tributaire de médias shownista, précisément dans le silence de la mdaian de droits de l’homme oamadi ! Ohairt et کوجه sont parmi les meilleurs dans les villes d’okhiabanahai de l’Azerbaïdjan, par le régime بخاک et exprime la hmani constant que le sang était la tête de l’Azerbaïdjan verte patrie, minamidend et janfshaniha وفداکاريهاي binzir azrbaijaniha à leur manière, que l’Iran.! Admettre et reconnaître, bnaghan com, uchshmha vers le bas dans la langue de Bureau, puisqu’ils iront à la patrie de verte,!Comme u oazarbaijani rouge Azerbaïdjan. soldat est omoajab salaire et anesthésique dans les jours difficiles de la chauffe et il n’est plus! En effet, en mai 1385 De Iran. mais cette séparation n’était pas responsable, mais ceux qui ont le œil azéri sur les crimes du régime cette année-là en Azerbaïdjan, pas quand. * jangjoi soldat Alexia GOASMAT Azarbayjani, membre, doit être comme l’iranien et la campagne de beetle, devenant l’un de nos promos pour sezaish, tari F. Sow membre کندفاصله à بکجا de l’insecte est en hausse ?. Le correct ari mikhanid, Azerbaïdjan en juin 1385 Séparé de l’Iran. Cette séparation n’est pas shrmegin amaazarbaijan et répondra à la longue histoire de la série, ce qui:Être séparée de l’Azerbaïdjan et l’Iran, mais aussi ceux qui étaient Azarbayjani Azarbayjani comme Geber saisonnier. de l’Iran en ce qui concerne le mouvement vert de l’Iran et les réponses aux glaih de ce mouvement vers le mouvement vers l’Azerbaïdjan ملّت npiosten est à noter en ce qui concerne le fait que je choisis pour cette nation (G) vous avez votre (Mais les durs moment que vous avez besoin de trouver ghyart, Azerbaïdjan) Il ressemblait à un petit enfant à exprimer leurs connaissances liées à Oranj accompagner leur uchshm sur leur mibandid allé due passifs, tel dreann (Joignez-vous à la nation de l’Azerbaïdjan, le mouvement vert)Lorsqu’un non raisonnable. pourquoi vous questions liées à l’Azerbaïdjan à onmidanid pas de khodmrbot, dans l’émerveillement, comment le message de nation d’Azerbaïdjan gardé message silencieux ? téléchargement nation azerbaïdjanaise vous est :L’Azerbaïdjan ne s’ingère pas dans les affaires intérieures de l’Iran.
    Liberté de la République d’Azerbaïdjan du Sud l’indépendance

    Voir l’établissement  
    • Quête تجزی Kaspersky A dit:

      آکراد mtoham
      Aujourd’hui, on pense que le nord de l’Irak, le nord de la Syrie et le sud-est de l’Anatolie ont longtemps été kurdes et que les Kurdes ont été présents en Mésopotamie, en Anatolie et en Syrie avec les tribus assyriennes, syriaques, arméniennes, babyloniennes et sumériennes. C’étaient les langues officielles du Moyen-Orient, ils n’ont jamais eu d’alphabet indépendant, et ils ont emprunté les alphabets cunéiforme, syriaque et arabe aux langues mésopotamiennes, syriaques et arabes..
      La réalité est que les autochtones ont été initialement اکراد Zagros comme le bois et le Lac ČR et….. Et commencer par les Turcs Seldjoukides en conquêtes d’Anatolie( Le gouvernement romain oriental) L’Anatolie orientale jusqu’au pied des Kurdes était dans cette ouvert lorsque les Kurdes comme un mercenaire au service des unités Seljuk et progressivement sur la moitié est de l’Anatolie qui a vaincu l’arménien a été contraint de l’immigration et اکراد ainsi que اتراک à l’Anatolie seldjoukide et, bien sûr, survivre les conquêtes ottomanes de اتراک à l’ouest de l’Anatolie a également infecté d D il a été contraint lors de grec et mille ans le processus de ترکسازی et کردسازی à l’est et l’ouest de l’Anatolie a continué jusqu'à la fin de la seconde guerre mondiale et le gouvernement Ottoman hamidiyeh اکراد( La fonction du Sultan Abdul Hamid) La soi-disant Alliance laisserait le comité avec les ناسیونالیستهای et les Arméniens d’Anatolie orientale compensation pour toujours et le propriétaire du terrain et qu’ils étaient مایملک et migration forcée dans l’ouest de l’Anatolie ainsi que 5 millions de Grèce continentale à l’ouest de l’Anatolie, la Grèce est contraint de quitter un coup de main.
      Dans le nord de l’Irak et la Syrie, la présence des Kurdes au nord-est de l’époque est révolue et c’est donc une holaku en temps opportun les villes dans le principalement kurde Erbil et Kirkouk aujourd'hui, tels que forcé et وحکاری et ghamshlo et حسکه et Dahouk…. N’est pas rendue mais nn آسوری آسوری de ces villes ont tous son nom l’indique cela, mais il y a des zones dans l’attaque avec le califat holaku Abbasi avec stimulation de Nasir al-Din Tusi اکراد en معیت la Horde a commencé à la conquête et de destruction et de meurtre dans les domaines susmentionnés et, progressivement, les zones avec طوایف کوچنده Et combattants turkmènes et a de nouveau été résidentiel. Donc وواقعیت est que la Corée du Nord et du Sud de l’Anatolie et Syrie (Turquie) Propriété آسوری dans l’original syriaque et arménien et moins de 900 ans et est progressivement tombée entre les mains de اکراد et اکراد des Arméniens et des chrétiens syriaques comme آسوری et descente *!!!!!! Ils apprennent. Et ce truc de پانترکها bas ndarandba, sauf que پانکردها gravement امپریالیزم aide matérielle et spirituelle des médias occidentaux et pour l’application de moyens affaiblissent et insécurité à terme et du Moyen Orient ont été choisis.

      Voir l’établissement  
    • Karim Naseri A dit:

      Je suis un Marandi et tous mes citoyens et mes provinciaux croient tous fermement qu’un jour la fausse République d’Azerbaïdjan, qui a été autrefois séparée de force par les Russes bâtards d’Iran, rejoindra Mam Mihan, c’est-à-dire l’Iran, et c’est une minorité très, très humble. Panturk sera bientôt terminée.On ne sait pas combien de faux mercenaires de la République d’Azerbaïdjan Erdoğan sont analphabètes et obsessionnels et n’ont pas de profit pour ces pan-sécessionnistes.Tous les 30 millions d’Azéris mon compatriote soldat du ventre, mais notre mère soldat Iran et défendu la tache de notre sol Et les éléments sécessionnistes de la bash du père d’Erdogan
      Vive l’Iran et les excuses nobles et méprisées des chefs de la fausse République d’Azerbaïdjan et des têtes puantes de la fausse Turquie, que si nous voulons retourner aux frontières historiques, la Turquie doit également retourner dans le pays, c’est-à-dire le Grand Iran..

      Voir l’établissement  
    • Antiâne A dit:

      Kass Nant est un âne déraciné

      Voir l’établissement  
  • Karim Naseri A dit:

    Je suis un Marandi et tous mes citoyens et mes provinciaux croient tous fermement qu’un jour la fausse République d’Azerbaïdjan, qui a été autrefois séparée de force par les Russes bâtards d’Iran, rejoindra Mam Mihan, c’est-à-dire l’Iran, et c’est une minorité très, très humble. Panturk sera bientôt terminée.On ne sait pas combien de faux mercenaires de la République d’Azerbaïdjan Erdoğan sont analphabètes et obsessionnels et n’ont pas de profit pour ces pan-sécessionnistes.Tous les 30 millions d’Azéris mon compatriote soldat du ventre, mais notre mère soldat Iran et défendu la tache de notre sol Et les éléments sécessionnistes de la bash du père d’Erdogan
    Vive l’Iran et les excuses nobles et méprisées des chefs de la fausse République d’Azerbaïdjan et des têtes puantes de la fausse Turquie, que si nous voulons retourner aux frontières historiques, la Turquie doit également retourner dans le pays, c’est-à-dire le Grand Iran..

    Voir l’établissement  
  • WWW.FARDA.US © 2008-2015, Du projet par Farda.us Hébergé par Farda.us | Toutes les Images et les objets sont la propriété de leurs propriétaires respectifs